Controle willen hebben over je partner is een kenmerk van codependentie. Ik heb zelf lang niet begrepen wat daar nu precies mee werd bedoeld dat ik ‘controlebehoefte’ zou hebben. Inmiddels weet ik dat ik dat had en bij tijd wijle nog steeds heb. Al heb ik het gelukkig eerder in de gaten en kan ik het veranderen.
Hoe zit dat nou met die controlebehoefte en wat wordt er precies mee bedoeld? Er zijn twee manieren waarop je controle uitoefent in je relatie.
Manier 1. Je partner proberen te veranderen
Als je je in je relatie afhankelijk van je partner opstelt, en dat doe je als je codependent bent, dan is het ergste dat er kan gebeuren dat je partner je verlaat. Immers, wat blijft er dan nog over? Wie ben jij zonder die partner? Kun je het wel alleen? Ik worstelde met al die angsten. Ik voelde me heel onveilig in mezelf en in de wereld en mijn partner was mijn houvast.
Scheurtjes in de relatie
Als er scheurtjes in de relatie dreigen te ontstaan, omdat jij niet krijgt waar je behoefte aan hebt, dan is het voor jou superbelangrijk om die scheurtjes te herstellen. Het roept namelijk direct een gevoel van onveiligheid, angst, frustratie op.
Als je middenin zo’n relatie zit, ben je wellicht nog onbewust en onwetend van jouw aandeel, of voel je je onmachtig om er iets aan te veranderen.
Omdat je zo gericht bent op je partner kun je echter wel haarscherp zien wat die zou moeten veranderen om de relatie weer te fixen. En je gaat dus proberen om die ander te veranderen zodat jij je weer veilig kan voelen.
Je partner moet veranderen
Je gaat je fixeren op wat je partner zou moeten doen en je gaat je uiterste best doen dat voor elkaar te krijgen.
Dit doe je op allerlei ‘slinkse’ manieren die je je hebt eigen gemaakt in de loop der jaren. Je hebt immers geleerd in je jeugd dat het niet veilig is om gewoon te zeggen wat je voelt en wat je wilt. Dus heb je andere manieren aangeleerd om je partner duidelijk te maken dat hij iets fout doet.
Controlemanieren
Je doet dit bijvoorbeeld door:
- Suggestieve opmerkingen
- Sarcasme
- Met je ogen rollen
- Zuchten en steunen
- Zeggen: ‘dan doe ik het wel weer’
- Nog harder je best doen
- Negeren en je gevoelens wegstoppen
- Manipuleren
- Slachtofferrol aannemen
- Goedpraten
Alles om maar niet de angst te hoeven voelen. Wanneer al je pogingen op niets uitlopen en je partner niet verandert, voel je je machteloos, gefrustreerd en hulpeloos, omdat je niet weet wat je anders nog kan doen om de relatie te redden.
Je gelooft dus dat als je partner verandert de relatie wel zal veranderen en jij eindelijk gelukkig zal zijn. Daarmee accepteer jij je partner niet zoals die is en het effect is dat daardoor de scheur steeds groter wordt.
Manier 2. Zoveel mogelijk in eigen hand houden
De andere manier is dat het je veiligheid geeft als jij controle hebt over wat er gebeurt in jullie relatie. Je neemt daarom de verantwoordelijkheid voor je partner’s geluk volledig op je. Als hij gelukkig is, is de relatie immers veilig. Je neemt hem dus veel te veel uit handen, accepteert te veel en verliest daarbij jezelf steeds meer. De veiligheid en het geluk dat je wilt drijven hierdoor juist steeds verder weg.
Als er ondanks jouw streven toch iets mis gaat geef je jezelf de schuld en heb je zware kritiek op jezelf. Ook dat geeft je gek genoeg een gevoel van veiligheid. Want dan kun je nog beter je best gaan doen en dan ‘weet je zeker’ dat het wel goed zal komen.
Hoe kun je hiermee omgaan?
Deze manier van reageren gaat grotendeels onbewust. Je hebt dit vroeger aangeleerd en het is als een groef in een langspeelplaat geworden die je keer op keer herhaalt en wat je bijna niet anders kunt doen. Je ziet ook niet hoe je het anders zou kunnen doen.Het begint daarom met het bewust worden van die gedragingen. Daarnaast zijn. de volgende punten van belang:
- Richt je aandacht op jezelf.
Een ander kun je niet veranderen, jezelf wel. Vindt uit wat voor jou belangrijk is, wat jij nodig hebt, hoe je dat liefdevol kan en duidelijk kan communiceren naar je partner. en ook, hoe je in je eigen behoeften kan voorzien. - Leer omgaan met je woede.
Nu zul je wellicht denken dat je helemaal niet boos bent. Onder gedragingen zoals genoemd in de controlemanieren ligt echter wel degelijk woede. Opgekropte woede van het niet gezien en gehoord worden ondanks al je aandacht en zorg voor anderen.
Die woede moet eruit. Vind een manier die bij je past. Een fysieke activiteit kan hepen. Hardlopen of stevig wandelen in de natuur, boksen, muziek maken, intuïtief tekenen. Vind iets wat bij je past. - Leer omgaan met angst
Dit is niet zo eenvoudig als je codependent bent. Je bent je hele leven al bang en voelt je onveilig. Je bent geneigd om die angst weg te stoppen of weg te willen hebben door te proberen controle over alles te hebben. Als je met de angst wilt kunnen omgaan zul je die meoten gaan voelen en toelaten en proberen te ontdekken wat die angst je wil zeggen. Dit is vaak niet zo makkelijk alleen te doen. Lukt je dit niet, vraag dan hulp. Meditatie, ademoefeningen, sporten kunnen je eveneens helpen om met de angst om te gaan. - Neem de tijd
Een van de kenmerken van codependents is oo dat ze alles meteen groots willen aanpakken. Ook dit is afkomstig uit hoe je vroeger alles meteen uit de kast moest trekken om veilig te blijven. Het leren omgaan met controledrang vraagt tijd. Heb geduld met jezelf, doe het stap voor stap en pak de situaties die je herkent een voor een aan. Ik kom nog steeds situaties tegen waarin ik controleer op een ongezonde manier en ik pak ze een voor een aan. - Vervang controle door vertrouwen
Ook dit is best een opgave en wel cruciaal. Controle leidt namelijk niet tot de veiligheid die je wilt. Het leven is niet controleerbaar en hoe meer je probeert te controleren, hoe meer controle je lijkt nodig te hebben. Als je geleidelijk aan meer controle gaat loslaten, zul je merken dat je vertrouwen groeit. Wat mij hier heel erg bij helpt is dat ik mij steeds meer verbindt met mijn Goddelijke Bron die weet wat goed voor mij is en die mij de ingevingen en inspiratie geeft om te doen wat het beste is voor mij. Het leren volgen van je intuïtie en je innerlijke stem zijn hierbij geweldige hulpmiddelen. Ja, het vraagt best wat om je daaraan over te durven overgeven, maar het is de moeite waard om die eerste stap te zetten en zo stapje voor stapje je vertrouwen op te bouwen. Je gaat niet alleen dit pas als je je durft over geven aan dat deel van jou dat groter is, meer overzicht heeft en mer wijsheid bezit. - Deel je gevoelens
Ook dit heb je als onveilig gevoeld. Niet voor niets zeg je niet duidelijk tegen je partner wat je voelt en wat je wilt en doe je dat via omwegen. Vindt iemand, een goeie vriend of vriendin, om te delen wat je denkt en voelt. Ontdek hoe bevrijdend het is om veilig te zijn in dat delen. Een manier om dit in een veilige omgeving te oefenen is meedoen aan de gratis bijeenkomsten Attitudinal Healing die ik wekelijks online faciliteer met mijn man. Hier vind je meer informatie wat het is en hoe je je kunt aanmelden. - Doe leuke dingen
Last but not least, focus je niet alleen op wat je wilt veranderen maar ga leuke dingen ondernemen alleen of met vrienden. Vindt uit waar je blij van wordt en doe dat regelmatig. Lach, geniet en bouw op die manier ook aan een stevig fundament van weten dat je relatie niet het enige in het leven is wat ertoe doet en dat het leven meer is dan overleven alleen.
Ik wens je heel veel succes hiermee en wil je hier extra hulp bij, aarzel dan niet om contact met me op te nemen door je vraag te stellen of een afspraak te maken voor een verkenningsgesprek waarin we kijken wat er nodig is en hoe ik je daarbij zou kunnen helpen.